آیا تا به حال برایتان پیش‌آمده که در نیمه‌های شب از درد ناگهانی دندانتان از خواب بیدار شوید؟ در این شرایط چه می‌کنید؟ آیا خیلی سریع به سراغ دندان‌پزشک می‌روید؟ همه ما می‌دانیم که در این موقع شب دسترسی به کلینیک دندانپزشکی بسیار سخت است. پس چه باید کرد تا بتوان حداقل تا صبح این درد وحشتناک را کمی تحمل‌پذیرتر کرد؟
برای بررسی این موضوع و درمان دندان درد در شب، در ادامه این مطلب از دکتر نفیسه امامی با ما همراه باشید تا راهکارهایی مؤثر و سریع را به شما معرفی کنیم.
آیا درمان سه سوته دندان درد وجود دارد؟
قبل از آنکه روش‌های درمان فوری دندان درد شبانه را بررسی کنیم، بهتر است بدانیم که منظور از درمان سه سوته دندان درد چیست؟ آیا اصلاً راهی برای درمان سه سوته دندان درد وجود دارد؟ اغلب به روش‌های درمانی فوری که با مواد دم‌دستی درد را تسکین می‌بخشد، درمان سه سوته می‌گویند.
درمان سه سوته اصلاً یک درمان دائمی نیست و تنها برای مدت‌زمان کوتاهی می‌تواند درد را تسکین دهد. این روش‌های درمانی برای مواقعی که نمی‌توانید به دندان‌پزشک دسترسی داشته باشید، مؤثر خواهند بود. آگاهی از روش‌های درمان سه سوته در نیمه‌های شب بسیار کارساز خواهند بود.
بیشتر بخوانید: بهترین روش درمان دندان درد در خانه
رایج‌ترین روش‌های درمان فوری دندان درد شبانه
1- مصرف داروهای مسکن
همیشه اولین و راحت‌ترین کار برای کمک به تسکین دندان درد، مصرف قرص‌های بدون نسخه پزشک است. در همه خانه‌ها می‌توان این قرص‌های مسکن را پیدا کرد. داروهایی از قبیل استامینوفن، ژلوفن، ایبوپروفن یا قرص‌هایی که ترکیبی از کافئین و مواد دارویی مسکن دارند، می‌توانند دندان درد شبانه شما را برای ساعاتی تسکین دهند تا سر فرصت به سراغ یک دندان‌پزشک باتجربه بروید.
داروهای مسکن گیرنده‌های عصبی شما را سرکوب می‌کنند و بعد از آنکه نیمه‌عمر آن‌ها در بدن شما به اتمام رسید، دوباره درد را در ناحیه مورد نظر احساس خواهید کرد. در مصرف داروهای مسکن دقت کنید و حتماً طبق دستورالعمل روی جعبه، آن‌ها را مصرف نمایید. از مصرف بیش از حد دارو خودداری کنید. برای کودکان زیر چهار سال خود بدون دستور پزشک، داروهای مسکن را تجویز نکنید؛ زیرا عوارض جدی بر سلامتی آن‌ها خواهد گذاشت.
2- قرقره آب‌نمک
یکی دیگر از رایج‌ترین روش‌ها برای تسکین دندان‌درد شبانه، استفاده از قرقره آب‌نمک است. برای انجام این کار یک قاشق نمک را با یک فنجان آب ولرم ترکیب کنید و آن را در دهان خود بچرخانید. برای اثربخشی بهتر توصیه می‌شود که این کار را هر یک ساعت یک بار به مدت دو دقیقه انجام دهید.
3- استفاده از ژل بی‌حسی دندان
اگر که نسبت به داروهای مسکن حساسیت دارید یا این‌که به آن‌ها دسترسی ندارید، استفاده از ژل بی‌حس‌کننده دندان می‌تواند برای مدتی درد شما را تسکین دهد. ژل‌های بی‌حسی دندان را می‌توانید از طریق داروخانه یا برخی فروشگاه‌های محلی خریداری کنید.
برای مثال قطره دنتول به عنوان یک بی‌حس‌کننده برای دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطره را در اطراف لثه دندان مورد نظر بزنید تا برای ساعاتی دردتان کم‌تر شود. درمان دندان‌درد در شب با قطره دنتول و قطره‌هایی مانند آن، بسیار مؤثر خواهد بود.
4- استفاده از دهان‌شویه
دهان‌شویه‌ها می‌توانند از دیگر روش‌های درمان سه سوته دندان درد شما باشند. در این روش تنها لازم است مقداری از دهان‌شویه حاوی فلوراید و کمی الکلی را برای چند دقیقه در دهان خود بچرخانید. با استفاده از دهان‌شویه، التهاب لثه شما کم‌تر می‌شود و باکتری‌هایی که در اطراف دندان قرار گرفته‌اند، از بین خواهند رفت. با این کار درد دندان شما تا حدودی قابل تحمل می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان عفونت لثه
5- بالا نگه داشتن سر
روش دیگر برای کمک به کاهش درد دندان این است که برای مدتی سرخود را بالا نگه دارید. شاید در ظاهر بالا نگه داشتن سر، کاری بیهوده و بدون تأثیر به نظر برسد، اما تا حدودی درد دندان شما را کاهش خواهد داد.
بالا نگه داشتن سر، گردش خون را در کاسه سر و اطراف دندان شما کاهش خواهد داد و همین مسئله باعث تسکین درد می‌شود. به خصوص اگر درد ضربان‌دار دارید، این روش بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
6- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
در برخی مواقع اگر مواد غذایی در بین دندان‌هایتان باقی‌مانده باشد، دچار دندان‌درد می‌شوید؛ بنابراین بهتر است که ابتدا با استفاده از نخ دندان، مواد غذایی باقی‌مانده را بیرون بکشید و سپس با مسواک زدن تا حد زیادی درد به وجود آمده را تسکین بخشید.
7- شستشوی دندان‌ها با خمیردندان ضد حساسیت
گاهی اوقات دندان‌درد ناشی از مصرف غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد است. در این مواقع با کمک خمیردندان ضد حساسیت می‌توانید درد خود را کاهش دهید.
8- استفاده از کمپرس سرد
از دیگر درمان‌های فوری دندان‌درد شبانه می‌توان به استفاده از کمپرس سرد اشاره کرد. تنها لازم است مقداری یخ را درون یک کیسه بریزید و آن را درون یک حوله یا پارچه تمیز قرار دهید. سپس کیسه را روی ناحیه دردناک برای مدتی نگه دارید. سرما می‌تواند تا حد زیادی درد شما را کم کند.
آیا بعد از استفاده از روش‌های درمان فوری دندان درد شبانه باز هم نیاز است تا به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟
تمام روش‌هایی که در بالا ذکر کردیم برای درمان سه سوته دندان درد هستند و تنها برای یک دوره موقت، درد دندان شما را متوقف می‌کنند. این روش‌ها هیچ‌گاه نمی‌توانند به طور دائم، درد دندان شما را بهبود بخشند.
از این رو حتماً لازم است تا در سریع‌ترین زمان ممکن به سراغ یک دندان‌پزشک خوب و باتجربه بروید که منشأ درد شما را شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد. دندان‌پزشک دندان‌درد شما را به شکل اصولی درمان خواهد کرد تا دیگر به سراغتان بازنگردد.
دقت داشته باشید که با مراجعه دیرهنگام به دندانپزشکی، احتمال این‌که دندان شما عفونت کند، افزایش پیدا خواهد کرد و در این حالت لازم است تا از روش‌های درمانی پیچیده‌تری استفاده شود که به مراتب هزینه‌های بالاتری را برای شما به دنبال خواهد داشت. از طرف دیگر اقدام دیرهنگام برای دندان درد، احتمال از دست رفتن آن را افزایش می‌دهد و منجر به کشیدن آن خواهد شد.
دکتر نفیسه امامی؛ متخصص درمان ریشه دندان
موارد مؤثر در تشدید دندان درد در شب
گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که شما در مسافرت هستید و یا بنا به دلایلی نمی‌توانید برای چند روزی به سراغ دندان‌پزشک بروید. از طرفی متوجه می‌شوید که تنها در شب‌ها دندان‌درد شما شدت می‌گیرد. در تشدید دندان درد شبانه مواردی مؤثر هستند که با آگاهی نسبت به آن‌ها می‌توانید تا حد زیادی درد خود را کم‌تر کنید. این موارد عبارتند از:
1- مصرف بیش از اندازه میان وعده‌های شیرین و اسیدی
خیلی از افراد تمایل دارند تا عصرها خوراکی‌های شیرین و اسیدی مانند نوشابه مصرف کنند. اگر این مواد روی دندان باقی بماند و به درستی مسواک زده نشود، دندان‌درد شبانه به سراغتان خواهد آمد.
2- جریان خون بالا در سر در هنگام خواب
در هنگام خواب، فرد در حالت درازکش قرار دارد و همین مسئله باعث می‌شود تا خون بیشتری به سمت سر جریان یابد. از این رو در هنگام خواب درد دندان بیشتر خواهد شد.
3- مسواک زدن بعد از خوردن مواد شیرین و اسیدی
اگر بلافاصله بعد از خوردن شیرینی و مواد اسیدی مسواک بزنید، حساسیت پذیری دندان‌های خود را افزایش داده و به مینای دندان آسیب می‌زنید. به همین علت بهتر است که بلافاصله بعد از خوردن نوشابه، مسواک نزنید.
4- استفاده نکردن از نخ دندان
بیشتر دردهای دندانی، ناشی از پوسیدگی بین دندان‌ها است. علت بیشتر پوسیدگی‌ها، باقی‌مانده مواد غذایی و عدم استفاده از نخ دندان است. مسواک زدن زمانی مؤثر خواهد بود که شما از نخ دندان استفاده کرده باشید.
5- اشتباه مسواک زدن
مسواک زدن‌های اشتباه و غیراصولی باعث می‌شود تا پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا کند و در نتیجه درد آن‌ها بیشتر شود. برای جلوگیری از این مسئله، حتماً برای صحیح مسواک زدن دندان‌های خود وقت کافی بگذارید.
بیشتر بخوانید: درمان درد دندان در طب سنتی
چگونه می‌توان از درد دندان در شب جلوگیری کرد؟
اگر می‌خواهید برای همیشه سلامت دندان‌های خود را حفظ کنید و هیچ‌گاه به دندان درد شبانه دچار نشوید، نکاتی که در ادامه گفته می‌شود را جدی بگیرید:
- حداقل روزانه دو بار مسواک بزنید و به طور مرتب از نخ دندان استفاده کنید.
- دندان‌های خود را با دهان‌شویه‌های مناسب بشویید.
- از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید.
- تا جای ممکن از مصرف غذاهای شیرین و اسیدی خودداری کنید.
- هرچند وقت یک‌بار برای بررسی سلامت دندان‌های خود به نزد دندان‌پزشک بروید.
چگونه می‌توان دندان درد شبانه بارداری را درمان کرد؟
گاهی اوقات خانم‌های باردار به دندان دردهای شبانه دچار می‌شوند و به راحتی اجازه استفاده از داروهای مسکن را ندارند. مصرف داروهای مسکن در دوران بارداری باید زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان انجام شود.
در صورت عدم دسترسی به پزشک خود می‌توانید از روش‌های خانگی درمان دندان درد در شب کمک بگیرید. کارهایی مانند استفاده از نخ دندان، مسواک زدن، کمپرس سرد و قرقره آب‌نمک می‌تواند دندان‌درد شما را کاهش دهد.
جمع‌بندی
همه ما تقریباً می‌دانیم که دندان درد شبانه تا چه اندازه می‌تواند وحشتناک باشد؛ به‌خصوص در شرایطی که امکان دسترسی به دندان‌پزشک را نداشته باشیم. در این شرایط می‌توان از راهکارهای درمان فوری دندان درد شبانه که در بالا ذکر کردیم، کمک گرفت. این روش‌ها به طور موقت به کاهش درد دندان کمک می‌کنند تا سر فرصت به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
دقت داشته باشید که هیچ‌گاه نمی‌توان به روش‌های ذکرشده به عنوان روش‌های قطعی درمان دندان درد تکیه کرد و حتماً باید برای برطرف کردن اصولی مشکل به سراغ یک دندان‌پزشک باتجربه و معتبر بروید.
