غالبا درمان اولیه ریشه دندان با موفقیت انجام میشود ولی گاه پس از چند ماه یا چند سال پس از درمان اولیه به علت رشد میکروب در کانال دندان، بیمار با علائم حاد و درد، تورم و آبسه یا در گرافی متوجه شکست درمان اولیه میشود و دندان نیازمند درمان مجدد ریشه دندان توسط متخصص درمان ریشه میباشد. در این موارد شانس حفظ دندان با درمان مجدد ریشه وجود دارد. این درمان تخصصی است و پیچیدگی های درمانی آن بیشتر از درمان اولیه میباشد. در این پروسه مواد پرکننده ریشه از کانال ها پاکسازی میشود و مراحل انجام درمان ریشه مجدد تکرار میشود که این پروسه ری-تریت یا درمان مجدد ریشه نام دارد.
در نتیجه مهم است بدانیم در صورتیکه درمان اولیه ریشه دندان با کیفیت توسط دندانپزشک انجام نشود، نیاز به درمان مجدد ریشه دندان (ری اندو) و صرف وقت و هزینه بیشتر توسط بیمار دارد. گاه این دندانها، درد و تورم و آبسه حاد دندانی ندارند و بیمار حین چک آپ سالانه در رادیوگرافی متوجه حضور عفونت در انتهای ریشه میشود که ضرورت چک آپهای 6 ماه یا سالانه توسط بیماران را نشان میدهد.
درمان مجدد ریشه دندان (Re-Endo) یکی از پیچیدهترین فرایندهای درمانی در دندانپزشکی است که معمولا حدود چند ماه یا چند سال پس از درمان اولیه انجام میشود. در چنین مواردی دندانپزشک تلاش میکند تا مجددا دندان را برای شما حفظ کرده و از کشیدن آن خودداری کند. اما باید دقت کنید که برای این کار حتما باید به سراغ یک فرد متخصص بروید تا بتواند درمان ریشه مجدد دندان را با کیفیت بالایی برای شما انجام دهد. دکتر نفیسه امامی، متخصص درمان ریشه دندان این بحث را بیشتر شرح میدهد.
چه زمانی به متخصص اندو و اندودنتیست احتیاج داریم؟ کلیک کنید
یکی از سوالات اصلی بیماران این است که علت نیاز به درمان مجدد ریشه دندان چیست؟ باید بدانید که هر فرایند پزشکی ممکن است پس از مدتی نیاز به ترمیم پیدا کند؛ زیرا نتیجه مطلوب و قابل انتظار از آن به دست نیامده است. از مهمترین دلایلی که امکان دارد این موضوع در درمان ریشه به وجود آید، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- باریک یا خمیده بودن کانالهای دندان
- پیچیده بودن ساختار کانالهای دندان و مخفی ماندن عفونتها یا آسیبها
- تاخیر در روکش کردن دندان پس از درمان ریشه و رشد مجدد عفونت
- پر کردن نادرست دندان پس از تخلیه کانالها و ایجاد فضا برای رشد مجدد عفونت
- پوسیدگی دندانهای مجاور که منجر به باکتریایی شدن دندان درمانشده میشود
- شل شدن، ترک خوردن یا شکستن روکش دندان
پاسخ به این سوال تا حد زیادی به نتیجه عکس رادیوگرافی شما و همچنین علت نیاز به درمان ریشه مجدد دارد. در صورتی که علت نیاز به درمان ریشه مجدد دندان، ناقص انجام شدن فرایند قبلی باشد، میتوان بدون جراحی هم این کار را پیش برد. اما شاید در موارد زیر، نیاز به جراحی پیدا کنید:
- ریشه به طور عمودی ترک خورده باشد
- کانالهای دندان بیش از حد باریک باشند
- شکل کانالهای دندان به صورت غیرعادی و منحنی باشد
- ضایعه انتهای ریشه با درمانهای عادی درمان نشود
- علائمی مانند خروج چرک، درد یا فیستول وجود داشته باشد
- طول باقیمانده ریشهها کم باشند
برای اینکه بتوانید پس از درمان ریشه مجدد دندان از دندانهای خود به خوبی مراقبت کنید و نیازی به کشیدن یا ترمیم دوباره نداشته باشید، توصیه میشود که حتما در فاصله کوتاهی از درمان ریشه، روکش باکیفیتی را بر روی دندان بگذارید. البته در صورتی که روکش قبلی دندان شما آسیبی ندیده یا شکسته نشده باشد، در فرایند درمان میتواند به عنوان روشی برای ترمیم موقت و جلوگیری از انتقال عفونت استفاده شود. اما پس از تکمیل فرایند، باید از روکشهای دائمی استفاده کنید و همه نکات بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید.
گاهی اوقات رشد دوباره عفونت در کانالهای دندان، علائم خاصی ندارد؛ به همین دلیل توصیه میشود که پس از درمان ریشه، در بازههای زمانی منظم (6 ماهه یا یک ساله) برای بررسی سلامت دندانها به دندانپزشک مراجعه کنید. در این مراجعات، در صورتی که نیاز باشد، دندانپزشک عمومی برای شما عکسبرداری با اشعه ایکس یا رادیو گرافی مینویسد و پس از آن باید به متخصص درمان ریشه مراجعه کنید. در این عکسها معمولا یک ناحیه تیره در اطراف دندان دیده میشود که نشان از رشد عفونت دارد.
1- بررسی تمام گزینهها با در نظر گرفتن خطرات و فواید آنها
2- باز کردن مجدد دندان در صورت وجود امکان درمان ریشه مجدد
3- جدا کردن روکش و پست در صورت نیاز
4- ایجاد یک حفره کوچک بر روی سطح جونده
5- تخلیه موادی که برای پر کردن ریشه در مرحله اول استفاده شدهاند
6- پاکسازی کامل و شکلدهی کانالها
7- پر کردن موقتی کانالها و قرار دادن روکش موقت بر روی آنها
8- تکمیل درمان و قرار دادن روکش یا ترمیم جدید بر روی آن
در درمان مجدد ریشه دندان هم دندانپزشک از بیحسی موضعی استفاده میکند تا شما در فرایند درمان هیچ دردی را احساس نکنید. البته در صورتی که دندان نیاز به جراحی داشته یا اینکه شدت آسیب دیدگی زیاد باشد، ممکن است در طول دوران نقاهت دردهایی را در دندان خود حس کنید. در این صورت باید با دستور پزشک از آنتی بیوتیکها و مسکنهای مخصوص استفاده نمایید تا درد زیادی را احساس نکنید.
هزینه درمان ریشه مجدد دندان با توجه به علت نیاز به این شیوه درمانی تعیین میشود؛ به عبارت بهتر شما ابتدا باید رادیوگرافی را انجام دهید تا مشخص شود که آیا به این روش درمانی نیاز دارید یا خیر؟ پس از آن، اقدامات مورد نیاز مانند جراحی هم پیش بینی میشوند که در این صورت هزینههای شما افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین مراقبتهای بعدی، ترمیم روکش، پر کردن مجدد دندان و ... هم در این فهرست در نظر گرفته میشوند.