وجود دندان‌های ناسالم علاوه بر اینکه جلوه زیبایی به چهره شما نخواهد داد، سلامتی دیگر قسمت‌های بدن را نیز به خطر می‌اندازد. همه ما می‌دانیم که در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، احتمال خرابی و پوسیدگی دندان‌ها افزایش می‌یابد؛ به خصوص برای دندان‌های عقل که در انتهایی‌ترین قسمت دهان قرار گرفته‌اند و دسترسی به آن‌ها کاری دشوار است. در نتیجه احتمال دارد که به خوبی از آلودگی‌ها تمیز نشوند؛ بنابراین احتمال پوسیدگی دندان‌های عقل زیاد است.
اما با دندان عقل پوسیده باید چه کار کرد؟ آیا باید آن را به حال خود رها کنیم یا اینکه آن را بکشیم؟ برای پاسخ به این سؤال‌ها و بررسی کامل این موضوع تا انتهای این مطلب از وب سایت دکتر نفیسه امامی با ما همراه شوید.
دندان عقل چیست؟
قبل از بررسی اینکه با دندان عقل پوسیده چه کارکنیم، لازم است بدانیم که اصلاً به کدام دندان‌ها، دندان عقل گفته می‌شود؟ سومین دندان‌های آسیاب را دندان‌های عقل تشکیل می‌دهند. البته به آن‌ها دندان‌های آسیاب بزرگ سوم نیز گفته می‌شود. هر فرد بزرگ‌سال چهار دندان عقل دارد که دو تای آن‌ها در پایین و دو تای دیگر در فک بالا قرار گرفته‌اند.
اغلب اوقات ریشه زدن دندان‌های عقل از زمان نوجوانی اتفاق می‌افتد و تا سن 25 سالگی رشد آن‌ها کامل خواهد شد. البته این مسئله در مورد افراد مختلف، متفاوت است و در برخی افراد تا بعد از سن 25 سالگی این روند ادامه پیدا خواهد کرد. از آن جهت به این دندان‌ها، دندان عقل گفته می‌شود که رشد آن‌ها در سنین بزرگ‌سالی فرد رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید: چند روز بعد از عصب کشی دندان را پر کنیم؟
دندان عقل چه فایده‌ای دارد؟
برخی از افراد بر این باورند که دندان عقل هیچ فایده‌ای ندارد و اصلاً دلیلی ندارد که رشد کند؛ اما اگر قبل از رشد دندان عقل، یکی از دندان‌های آسیاب شما خراب شود و نیاز به کشیدن داشته باشد، دندان عقل جایگزین آن خواهد شد. داشتن یک مجموعه کامل از دندان‌ها برای هر فردی سودمند خواهد بود.
مسئله‌ای که در رابطه با دندان‌های عقل وجود دارد، این است که همیشه رشد خوبی ندارند و در حالت عادی از لثه خارج نمی‌شوند. به مرور زمان از گذشته تا به امروز، فک انسان کوچک و کوچک‌تر شده است و در برخی افراد اصلاً جایی برای رشد دندان عقل وجود ندارد؛ بنابراین دندان عقل در هنگام رشد خود کج شده و از مسیر اصلی منحرف می‌شود. این مسئله باعث وارد شدن فشار به دیگر دندان‌ها و درنهایت کج شدن و خراب شدن آن‌ها می‌شود.
در موارد دیگر دندان‌های عقل کاملاً از سر جای خود بیرون می‌آیند و برای دیگر دندان‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند؛ اما به دلیل اینکه در انتهای فک قرار گرفته‌اند، تمیز کردن آن‌ها از آلودگی سخت خواهد بود و در نتیجه احتمال پوسیدگی و آسیب‌پذیری‌شان افزایش می‌یابد.
آیا باید دندان عقل را کشید؟
پیش از این گفتیم که تمیز کردن دندان‌های عقل کمی سخت است و زودتر از دیگر دندان‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند.
افزایش جرم و پلاک روی دندان عقل احتمال پوسیدگی آن را افزایش می‌دهد. تجمع بیش از اندازه باکتری‌ها روی دندان عقل باعث ایجاد عفونت شده و شدت پوسیدگی را افزایش خواهد داد.
با ایجاد عفونت احتمال سرایت آن به دیگر دندان‌ها وجود دارد. حال با یک دندان عقل خراب چه باید کرد؟
بررسی این مسئله به عهده دندان‌پزشک قرار دارد. اگر بر اساس نظر دندان‌پزشک، موقعیت دندان عقل مناسب باشد، می‌توان آن را ترمیم کرد. فقط باید حتماً بعد از ترمیم به بهداشت آن اهمیت بیشتری بدهید و به طور منظم از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.
در صورت نامناسب بودن موقعیت دندان عقل پوسیده، باید قبل از آن‌که به عصب برسد، آن را بکشید؛ زیرا نگه داشتن آن هیچ فایده‌ای نخواهد داشت و به دیگر دندان‌های شما آسیب می‌زند. در صورتی که قبلاً دندان‌های آسیاب خود را کشیده باشید، دندان‌پزشک تمام تلاش خود را می‌کند که دندان عقل شما را نگه دارد.
نشانه‌های پوسیدگی دندان عقل چیست؟
از رایج‌ترین نشانه های پوسیدگی دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– احساس درد
درد از شایع‌ترین نشانه‌های خرابی و پوسیدگی دندان عقل است که در موارد شدید در خواب نیز به سراغ شما خواهد آمد.
– لکه‌های تیره‌رنگ
اغلب رنگ دندان عقل پوسیده عوض می‌شود و لکه‌های سیاه یا قهوه‌ای روی آن ظاهر خواهد شد. در مواردی که پوسیدگی از سطح دندان آغاز شود، می‌توان این لکه‌ها را مشاهده کرد.
– ایجاد حفره در دندان
تجمع بیش از حد باکتری‌ها باعث ایجاد حفره‌های بزرگ یا کوچک روی دندان می‌شوند که خبر از پوسیدگی آن می‌دهد. در برخی موارد این حفره‌ها در داخل بافت دندان ایجاد می‌شوند که با یک فشار کوچک دندان می‌شکند.
– احساس بوی بددهان
به دلیل تجمع زیاد باکتری‌ها روی دندان عقل پوسیده، اسید تولید می‌شود که بافت دندان را در خود حل می‌کند. در نتیجه این مسئله بوی بدی در دهان احساس می‌شود.
دلایل پوسیدگی دندان عقل چیست؟
علل مختلفی وجود دارد که می‌تواند باعث پوسیدگی دندان عقل شود که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
مهم‌ترین علتی که می‌تواند باعث خراب شدن دندان عقل و سایر دندان‌ها شود، نداشتن یک برنامه منظم برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان است.
– مصرف بیش از اندازه مواد غذایی شیرین
اصلیترین علت پوسیدگی دندان‌ها شیرینی است. به‌خصوص که دندان عقل در انتهای فک قرار گرفته و احتمال تجمع مواد شیرین روی آن و ایجاد عفونت بیشتر است.
– مصرف دخانیات
استفاده از سیگار و مواد مخدر، تأثیر بسیار مخربی روی سلامت دندان‌ها خواهد گذاشت. اغلب افراد سیگاری بیشتر دچار مشکلات دندانی می‌شوند.
– عدم دریافت فلوراید کافی
اگر که فرد فلوراید کافی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت نکند، احتمال پوسیدگی دندان عقل برای او بیشتر است، زیرا فلوراید می‌تواند مقاومت دندان‌ها را افزایش داده و پوسیدگی را به تأخیر بیندازد. هرچقدر میزان فلوراید دریافتی کم باشد، سرعت پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا می‌کند.
– خشکی دهان
گاهی اوقات افراد به دلیل وجود دیگر بیماری‌ها به خشکی دهان دچار می‌شوند. درنتیجه به دلیل جریان نامناسب بزاق در دهان، مقدار تجمع باکتری‌ها افزایش پیدا می‌کند.
آیا امکان عصب کشی دندان عقل وجود دارد؟
عصب کشی و ترمیم دندان‌های عقل امکان‌پذیر است، اما کاری بسیار سخت خواهد بود. دلیل سختی این کار، عدم دسترسی آسان و ابزارها برای عصب کشی دندان مورد نظر است. از طرف دیگر تعداد کانال‌های دندان عقل و مورفولوژی آن‌ها متفاوت است و برای عصب‌کشی هر کدام از آن‌ها به تجربه و مهارت زیادی نیاز خواهد بود. البته این عوامل برای یک دندان‌پزشک باتجربه مانعی ایجاد نخواهد کرد و اگر تشخیص بر نگهداری دندان عقل باشد، با انجام کارهای لازم می‌توان آن را نگه داشت.
در چه شرایطی می‌توان دندان عقل را ترمیم کرد؟
در صورتی که فضای کافی برای رشد کامل دندان عقل وجود داشته باشد و بتوان به‌خوبی با کمک مسواک و نخ دندان از آن مراقبت کرد، بهترین کار این است که آن را نگه داشت و برای جویدن غذا از آن کمک گرفت. در این حالت ارزش دندان عقل با دیگر دندان‌ها برابر خواهد بود و در صورت خراب شدن، بهترین کار ترمیم کردن آن است. تصمیم‌گیری درباره ترمیم یا کشیدن آن‌ها تحت تأثیر محل قرارگیری و رشدشان قرار دارد.
برای کشیدن و ترمیم دندان عقل چقدر باید هزینه کرد؟
هزینه کشیدن یا ترمیم دندان عقل پوسیده تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. در ابتدا باید به یک دندان‌پزشک باتجربه مراجعه شود تا او با انجام بررسی‌های لازم نسبت به کشیدن یا ترمیم آن نظر دهد. در صورتی که تصمیم به کشیدن دندان عقل منجر شود، از عوامل تأثیرگذار بر روی هزینه آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته است؟
– میزان تخصص و سابقه دندان‌پزشک چقدر است؟
– آیا دندان عقل نیاز به جراحی دارد؟
– آیا به کلینیک مراجعه می‌کنید یا به مطب شخصی دکتر؟
چگونه از پوسیدگی دندان عقل جلوگیری کنیم؟
با پیروی از روش‌هایی که در ادامه گفته می‌شود، می‌توان تا حد زیادی از ایجاد پوسیدگی در دندان‌های عقل جلوگیری کرد:
– سعی کنید روزانه به طور مرتب دندان‌های خود را مسواک بزنید و بین آن‌ها را نخ دندان بکشید. به خصوص در کشیدن مسواک به دندان‌های عقل صبر و حوصله کافی را به خرج دهید تا به خوبی آلودگی‌های آن‌ها پاک شود.
– از خمیردندان دارای فلوراید استفاده کنید. فلوراید درون خمیردندان، سرعت پوسیدگی دندان‌ها را کاهش می‌دهد و آن‌ها را مقاوم می‌کند.
– گفتیم که شیرینی و قند از اصلیترین عوامل ایجاد پوسیدگی در دندان‌ها هستند. در نتیجه تا جای ممکن مصرف مواد غذایی شیرین را به حداقل برسانید.
دندان عقل نهفته چیست؟
شاید تا به حال نام دندان عقل نهفته را شنیده باشید. آیا می‌دانید منظور از دندان عقل نهفته چیست؟ دندان عقل نهفته به دندان عقلی گفته می‌شود که به‌طور کامل نتواند از لثه بیرون بیاید و از زمان طلایی رشد آن گذشته باشد. اغلب دندان عقل نهفته دارای نشانه‌های هشداردهنده‌ای است که ازجمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– قرمزی لثه یا خونریزی آن
– احساس درد و ورم در ناحیه فک
– درد گوش
– احساس درد در مفصل بین فک و جمجمه
– احساس طعمی بد در دهان
جمع‌بندی
دندان عقل شبیه به دیگر دندان‌ها بوده و تنها از نظر محل قرارگیری در فک متفاوت است. دسترسی سخت به این دندان برای تمیز کردن و مسواک زدن باعث می‌شود تا احتمال تجمع باکتری‌ها و آلودگی‌ها روی آن بیشتر شده و خراب شود.
دندان عقل پوسیده طبق نظر پزشک یا کشیده خواهد شد یا ترمیم می‌شود. اگر با این مشکل روبه‌رو هستید، در سریع‌ترین زمان ممکن به سراغ یک دندان‌پزشک باتجربه بروید تا سلامت دیگر دندان‌های شما به خطر نیفتد.
