فرق کیست و آبسه دندانی چیست؟

آیا می‌دانید کیست و آبسه دندانی چیست؟ آیا منظور از کیست همان آبسه دندانی است؟ چگونه می‌توان کیست و آبسه دندانی را از یکدیگر تشخیص داد؟ کیست و آبسه از جمله مشکلاتی هستند که می‌توانند برای دندان‌ها به وجود آیند.

برای این‌که بتوانیم روش درمانی مناسب را در مواجهه با این مشکلات به کار بگیریم، لازم است تا با تفاوت کیست و آبسه دندانی آشنا شویم. برای بررسی این مسئله در ادامه این مطلب از دکتر نفیسه امامی متخصص درمان ریشه دندان با ما همراه شوید.

کیست دندان چیست؟

قبل از آن‌که درباره تفاوت کیست و آبسه دندانی صحبت کنیم، بهتر است به‌ طور مختصر توضیح دهیم که کیست چیست؟ کیست به ‌صورت حفره‌ای است که احتمال تشکیل شدن آن در هرجایی از بدن وجود دارد. کیست از مایع یا چرک پر می‌شود و اغلب به ‌صورت یک توده سفت درمی‌آید.

سلول‌های مربوط به لایه بیرونی کیست، ظاهری متفاوت با دیگر سلول‌های اطراف دارند و غیرعادی هستند. کیست‌ها انواع مختلفی دارند و برخی از آن‌ها به بیماری‌های سرطانی ارتباط پیدا می‌کنند.

آبسه دندان چیست؟

بعد از تعریف کیست، نوبت به توضیح مختصری از آبسه می‌رسد. آبسه در اثر باکتری‌ها به وجود میی‌آید و به‌ صورت یک عفونت پر از چرکی در بافت بدن ایجاد می‌شود. امکان ایجاد آبسه توسط انگل‌ها، ویروس‌ها و حتی اجسام بلعیده‌شده وجود دارد. در نتیجه مبارزه سیستم ایمنی بدن بر علیه عفونت‌ها، چرک ایجاد می‌شود. آبسه می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن از جمله در اطراف دندان‌ها به وجود آید. آبسه دندان دردآور است و احتمال گسترش آن تا گوش و ناحیه گردن وجود دارد.

تفاوت‌های کیست و آبسه دندانی

بسیاری از بیماران کیست و آبسه دندانی را یکی می‌دانند و تفاوتی برای آن‌ها قائل نیستند؛ اما شباهتی که بین کیست و آبسه دیده می‌شود، این است که هر دو توده‌ای خوش‌خیم هستند که درون آن‌ها با مایع یا چرک پر شده است. آبسه ناشی از عفونت و حضور چرک است؛ در حالی که کیست یک یافته میکروسکوپی به حساب می‌آید. از اصلی‌ترین تفاوت‌های کیست و آبسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– رشد کیست به ‌آرامی بوده و تا زمانی که بزرگ نشده است، دردناک نخواهد بود.

– آبسه حالتی ملتهب و قرمز دارد که دردناک بودن و تحریک‌پذیری از ویژگی‌های بارز آن است. عفونت ناشی از آبسه می‌تواند در دیگر قسمت‌های بدن، علائمی را ایجاد کند.

اگر یک کیست عفونت کند به آبسه تبدیل خواهد شد، اما یک آبسه لزوماً و از ابتدا کیست نیست. کیست‌ها چندان شایع نیستند و حتی با عکس و معاینه نمی‌توان درباره حضور آن‌ها نظر قطعی داد. در صورت نیاز ابتدا آن‌ها را از بدن خارج می‌کنند و در آزمایشگاه و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهند.

آیا آبسه دندان خطرناک است؟

حال که متوجه شدیم کیست و آبسه دندانی چه تفاوتی با یکدیگر دارند، این سؤال پیش می‌آید که آیا آبسه دندانی می‌تواند خطرناک باشد؟ در ابتدا آبسه دندانی نمی‌تواند خطر جانی برای فرد بیمار داشته باشد، اما در صورت عدم درمان، خطرناک شده و سلامتی فرد را تهدید خواهد کرد.

احتمال گسترش آبسه به درون فک و صورت شما وجود دارد و حتی در برخی مواقع باعث اختلال در تنفس فرد می‌شود. در خطرناک‌ترین حالت ممکن، گسترش آن می‌تواند باعث ترومبوز سینوس کاورنوس شود و خطر مرگ را به دنبال خود داشته باشد. دیگر حالت‌های گسترش عفونت آبسه منجر به مننژیت و عفونت خون می‌شود.

در شرایط خطرناک فرد با آبسه دندان شدید باید در اورژانس بستری شود. البته در موارد خیلی نادر این اتفاق خواهد افتاد و اگر ایمنی فرد در حد نرمال باشد، عفونت های دندان دردسرساز نخواهند بود. با این حال اگر به آبسه دندانی دچار شدید باید خیلی سریع برای درمان آن اقدام کنید تا دیگر جای هیچ نگرانی نباشد.

درمان‌های خانگی آبسه دندان

برای این‌که بتوان از جدی شدن آبسه دندان جلوگیری کرد، می‌توان از درمان‌های خانگی کمک گرفت. از جمله درمان های خانگی آبسه دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- استفاده از محلول آب‌نمک
در این روش نصف فنجان آب گرم را با یک قاشق چای‌خوری نمک مخلوط کنید و این محلول را حداقل برای دو دقیقه در دهان خود بچرخانید. برای اثربخشی بهتر این کار را سه بار در روز انجام دهید.

2- کمپرس سرد
تعدادی یخ را در یک کیسه پلاستیکی بریزید و آن را درون یک پارچه یا حوله تمیز بپیچید. کمپرس سرد را روی پوست خود در نزدیکی محل عفونت برای 15 دقیقه نگه ‌دارید.

3- استفاده از روغن اورگانو
کمی روغن اورگانو خالص یا پونه کوهی را روی پنبه یا گوش پاک‌کن بریزید و آن را برای دو تا سه دقیقه روی ناحیه مورد نظر نگه دارید. بعدازآن ناحیه را با آب بشویید. حداقل سه بار در روز این کار را انجام دهید.

4- استفاده از بکینگ سودا
در نصف فنجان آب، نصف قاشق غذاخوری بکینگ سودا و کمی نمک بریزید. این محلول را به مدت 5 دقیقه در دهان خود بچرخانید. دو بار در روز می‌توانید استفاده از این ترکیب را تکرار کنید.

5- روغن میخک
کمی روغن میخک را روی یک گوش پاک‌کن یا پنبه بریزید و آن را مستقیماً روی ناحیه عفونی مورد نظر قرار دهید. روش دیگر این است که چند قطره روغن را در یک لیوان پر از آب بریزید و از آن به ‌عنوان دهان‌شویه استفاده کنید.

6- سیر
روش دیگر برای درمان آبسه دندان، استفاده از سیر است. در این روش تعدادی سیر را خرد کرده و از آن خمیری درست کنید. کمی از خمیر به‌دست‌آمده را روی ناحیه مورد نظر بمالید. می‌توانید چند بار در روز این کار را تکرار کنید.

انواع کیست دندانی چیست؟

کیست‌های دندانی انواع مختلفی دارند که بر اساس تشخیص پزشک باید آن‌ها را جراحی کرد. انواع کیست‌های دندانی عبارتند از:

– کیست رویشی: محل تشکیل این نوع کیست روی تاج دندان است و روی بافت نرم لثه ایجاد می‌شود.

– کیست دنتی ژورس: این نوع کیست روی تاج دندانی که هنوز رشد نکرده است، پیدا می‌شود.

– کیست لثه جانبی: این کیست در کنار دندان‌ها تشکیل می‌شود.

– کیست رادیکولار: محل تشکیل این کیست دندانی روی ریشه دندان است.

عوامل ایجاد کیست دندانی چیست؟

از جمله شایع‌ترین دلایلی که باعث ایجاد کیست‌های دندانی می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– پوسیدگی دندان (برای بررسی دلایل پوسیدگی دندان کلیک کنید)

– رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان

– مسدود شدن کانال ریشه دندان که منجر به درمان ریشه دندان می‌شود.

– آسیب‌دیدگی دندان

– وجود عفونت باکتریایی

چگونه می‌توان از ایجاد کیست و آبسه دندانی جلوگیری کرد؟

رایج‌ترین و مؤثرترین روش برای جلوگیری از ایجاد کیست و آبسه دندانی، رعایت صحیح و اصولی دهان و دندان‌ها است. از طرفی، نوعی از آبسه ناشی از باقی ماندن مواد غذایی در میان دندان‌هاست که می‌تواند باعث عفونت بین لثه‌های دندان شود.

اگر به بهداشت دهان و دندان‌ها توجه شود، تا حد زیادی می‌توان از بروز آبسه و کیست دندانی جلوگیری کرد. در صورت ایجاد آبسه و کیست باید خیلی سریع به سراغ دندان‌پزشک رفته تا او با بررسی شرایط و اوضاع مناسب‌ترین روش درمانی را بر روی محل ناراحتی پیاده کند.

اگر دندانی پوسیده در دهان خود دارید، احتمال ایجاد آبسه در اطراف آن بسیار بالا است. عدم رسیدگی به دندان‌های پوسیده شما را به آبسه‌های پری‌آپیکال دچار می‌کند.

جمع‌بندی

با توجه به آنچه در این مقاله گفته شد، فهمیدیم که آبسه و کیست دندانی با یکدیگر تفاوت دارند و نمی‌توان هردوی آن‌ها را یکی در نظر گرفت. اگر به آبسه یا کیست دندانی دچار شدید، حتماً در اولین فرصت به سراغ دندان‌پزشک بروید تا از خطرات جدی‌تر در آینده جلوگیری شود. البته با رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان و چکاپ‌های منظم توسط دندان‌پزشک تا حد زیادی می‌توانید خود را از ابتلا به آبسه و یا کیست دندان دور نگه دارید.